Wolność a wartości

Leszek Kopciuch

Pytanie o wolność można stawiać na różnym gruncie, przy różnych założeniach, w różnych aksjologiach i etykach - obiektywistycznych, subiektywistycznych, relacjonistycznych, absolutystycznych, relatywistycznych. Przy czym pytanie to dotyczy przede wszystkim relacji między osobą a wartościami moralnymi. Inne rodzaje wartości - np. użyteczność, wartość estetyczna, hedoniczna - mogą realizować się w swoim nosicielu, mimo, że nie jest on wolny. Takie pytanie o wolność jest szczególnie ważne na gruncie etyki obiektywistycznej i absolutystycznej. Ujęcie wartości jako niezależnych od ludzkiego wartościowania, ocen i uznania powoduje, że problem wolności nabiera takiego podstawowego znaczenia, jakiego nie ma w innych wersjach myśli etycznej. Jeżeli bowiem wartości nie zależą od człowieka, to czy człowiek zależy od nich? Jeżeli wartości, jak mówi tradycja obiektywistyczna, nie powstają w wyniku ludzkiej aktywności, lecz stanowią jej warunek i kryterium, to czy w ogóle można zasadnie mówić o podmiotowej roli człowieka w świecie? Jeżeli wartości stanowią dziedzinę w pewien sposób niezależną, to czy jest w człowieku miejsce na wolność wobec nich?   źródło opisu: http://www.wydawnictwo.umcs.eu/produkt/2776/wolnosc-a-wartosci źródło okładki: http://www.wydawnictwo.umcs.eu/produkt/2776/wolnosc-a-wartosci