Mahabharata

Vyasa

Mahabharata - najbardziej obszerny oraz jeden z najstarszych poematów epickich znanych ludzkości, powstały w starożytnych Indiach i zapisany w sanskrycie. Mahabharata liczy sto tysięcy ślok (dwu- i czterowierszy), jest osiem razy dłuższa od Iliady i Odysei razem wziętych. Epos ten opowiada o współzawodnictwie pomiędzy rodami Pandawów i Kaurawów zakończonym osiemnastodniową, wyniszczającą bitwą na polach Kurukszetry, świętego miejsca pielgrzymek w środkowych Indiach. W szeregach wojsk Pandu poczesne miejsce zajmuje Kryszna, syn królewskiej dynastii Jadu, który widząc zwątpienie i rezygnację swego przyjaciela Ardżuny, tuż przed rozpoczęciem bitwy udziela mu filozoficznego wykładu w formie Bhagawad Gity. Obejmująca ponad siedemset ślok "Pieśni Pana" (zapisana w części Mahabharaty zwanej Biszma Parwa) wyjaśnia w zwięzły sposób trzy podstawowe nurty jogi: karma (szkołę działania pozbawionego rezultatów karmicznych), dźnana (jogę wiedzy spekulatywnej) oraz bhakti (czyli bezinteresowne oddanie dla Najwyższego). Uważaną za Piątą Wedę (pańćana weda) Mahabharata ustanawia supremację Kryszny, jako summum bonum całego stworzenia i jednocześnie Najwyższego Osobowego Boga, powtarzając jednocześnie zawarte w literaturze pańćaratra takiej jak sadhana, czy moksza. Ze względu na dogłębność i rozciągłość tematów związanych z kultem Kryszny, Mahabharata uważana jest za "encyklopedię religii i filozofii wisznuizmu".